ΕΛ/ΛΑΚ | creativecommons.gr |
freedom

Η ΕΕ στηρίζει δυναμικά την Ανοικτή Πρόσβαση σε επιστημονικές δημοσιεύσεις & ερευνητικά δεδομένα

Το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της ΕΕ (COMPET), αναγνωρίζοντας την αλλαγή που επιφέρει το παράδειγμα της Ανοικτής Επιστήμης στον τρόπο διεξαγωγής και οργάνωσης της έρευνας, έλαβε στις 27 Μαΐου μία σειρά από αποφάσεις-ορόσημο.

Τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου θέτουν το πλαίσιο δράσης σε σχέση με τις τρεις προτεραιότητες της Ολλανδικής Προεδρίας στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας: ενίσχυση του αντίκτυπου των επενδύσεων σε έρευνα και καινοτομία μέσω της πρόσβασης στη γνώση (Ανοικτή Επιστήμη), βελτίωση του πλαισίου (κανονισμοί ευνοϊκοί για την Έρευνα & Καινοτομία), επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία ως βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την αντιμετώπιση  των κοινωνικών προκλήσεων (Προγράμματα-Πλαίσιο).

Το Συμβούλιο αποφάσισε ειδικότερα, ομόφωνα, την παροχή άμεσης Ανοικτής Πρόσβασης στις επιστημονικές δημοσιεύσεις οι οποίες απορρέουν από δημόσια χρηματοδοτούμενη έρευνα έως το 2020. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, το Συμβούλιο αναγνωρίζει την ανάγκη άρσης των νομικών, οικονομικών και λοιπών εμποδίων, ενώ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους λοιπούς φορείς να αναλάβουν καταλυτικό ρόλο στη διαδικασία μετάβασης.

image1-1-2048x2048

Το Συμβούλιο αναγνώρισε επίσης τη σημασία επαναχρήσεως των επιστημονικών δεδομένων. Η Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα θα αποτελεί πλέον τον κανόνα στο πλαίσιο του προγράμματος Horizon 2020, δίνοντας ωστόσο τη δυνατότητα εξαίρεσης στις περιπτώσεις που αυτό δεν είναι δυνατό για λόγους –μεταξύ άλλων- προστασίας προσωπικών δεδομένων ή ασφάλειας. Η βασική αρχή για τη βέλτιστη επανάχρηση των δεδομένων είναι “as open as possible, as closed as necessary”.

Η Ευρωπαϊκή Ατζέντα για την Ανοικτή Επιστήμη αναμένεται να ενισχυθεί μέσω της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας Πολιτικής για την Ανοικτή Επιστήμη η οποία έχει ως στόχο την υποστήριξη της περαιτέρω ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για την Ανοικτή Επιστήμη και την ενίσχυση της υιοθετήσεως καλών πρακτικών σε θέματα όπως η βέλτιστη επανάχρηση των δεδομένων, τα εναλλακτικά μοντέλα εκδόσεων Ανοικτής Πρόσβασης και διαχειρίσεως των δεδομένων κ.λπ..

Εν παραλλήλω, το Συμβούλιο καλεί τόσο την Πλατφόρμα όσο και τα ίδια τα κράτη μέλη και τους λοιπούς φορείς να συμβάλουν στην αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής της έρευνας μέσω –μεταξύ άλλων- δράσεων κατάρτισης και ευαισθητοποίησης.

Ο στόχος του Συμβουλίου χαρακτηρίζεται συνολικά ως ιδιαίτερα φιλόδοξος, αλλά την ίδια στιγμή επιτεύξιμος. Ένα κρίσιμο σημείο, βέβαια, που επισημάνθηκε και από μία σειρά φορέων, είναι το γεγονός ότι δεν ορίζεται ξεκάθαρα ποια θα είναι η αποδεκτή διάρκεια της περιόδου embargo στην δημοσίευση, προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα στους συνδρομητές του εκάστοτε εντύπου, πριν υπάρξει ανοικτή πρόσβαση. Η τάση όμως είναι το embargo να είναι όσο το δυνατόν συντομότερο, εάν δεν υπάρχει εξαρχής ανοικτή πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα.

Με τις αποφάσεις του Συμβουλίου, ως εκ τούτου, ευθυγραμμίζονται πλήρως και οι στόχοι του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) να συμβάλει ουσιαστικά και με οριζόντιο τρόπο, με βάση τον εθνικό του ρόλο και τη μέχρι σήμερα δραστηριότητά του, στη δημιουργία μίας συνεκτικής εθνικής υποδομής για την ανοικτή επιστήμη, καθώς επίσης και στην ενίσχυση των υποδομών έρευνας και καινοτομίας της χώρας.

Πληροφορίες (links):

http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9526-2016-INIT/en/pdf/

http://ec.europa.eu/research/openscience/index.cfm?pg=open-science-policy-platform

 

Πηγή άρθρου: http://www.ekt.gr

Leave a Comment