By Νίκος Λυκομήτρος (NikosLikomitros)
Για άλλη μια χρονιά εκατομμύρια άνθρωποι επισκέφτηκαν την Βικιπαίδεια το 2020 για να ενημερωθούν και να μάθουν για διάφορα θέματα. Η ανάρτηση αυτή αποτελείται από δύο βασικά μέρη. Στο πρώτο, αναλύονται οι βασικοί στατιστικοί δείκτες της Ελληνικής Βικιπαίδειας για όλο το 2020 αναφορικά με τον αριθμό των λημμάτων, των μηνιαίων θεάσεων κ.ά. Στο δεύτερο μέρος, για το οποίο θα γίνει ανάλυση στην επόμενη ανάρτηση, αναλύεται ο αριθμός των θεάσεων στα υπόλοιπα ελληνόγλωσσα αδελφά εγχειρήματα της Βικιπαίδειας αλλά και μια διεθνής επισκόπηση των στατιστικών της Βικιπαίδειας για το 2020.
Το παρακάτω άρθρο θα ξεκινήσει με την ανάλυση του αριθμού των θεάσεων (ή προβολών) και των συναφών δεικτών, όπως είναι ο αριθμός των μοναδικών συσκευών και των προβολών ανά χώρα. Το 2020, ο αριθμός των θεάσεων της Ελληνικής Βικιπαίδειας ήταν ο υψηλότερος στην ιστορία του εγχειρήματος, αποτέλεσμα της πανδημίας του κορονοϊού αλλά και λόγω του αυξανόμενου αριθμού λημμάτων. Δευτερεύον ρόλο στην άνοδο των προβολών του εγχειρήματος έπαιξε και η “ωρίμαση” των λημμάτων (κυρίως των νεότερων), δηλαδή η σταδιακή άνοδος των θεάσεων ενός λήμματος σε ένα ευρύ χρονικό διάστημα έπειτα από την δημιουργία του. Σημειώνεται ότι για τον αριθμό των μοναδικών συσκευών, αν και μπορεί να ληφθεί ένα αρκετά καλό δείγμα για το πόσοι άνθρωποι επισκέπτονται το εγχείρημα, δεν είναι πλήρως αντιπροσωπευτικός των ανθρώπων που επισκέπτονται το εγχείρημα, διότι μια συσκευή μπορεί να χρησιμοποιείται από περισσότερα από ένα άτομο ή ένα άτομο να χρησιμοποιεί δύο ή παραπάνω συσκευές.
Κατά τον Ιανουάριο, ο οποίος ως συνήθως είναι ο μήνας με τις περισσότερες θεάσεις τον χρόνο στην Ελληνική Βικιπαίδεια, κατεγράφησαν 37.916.899 θεάσεις, αποτελώντας μια ελαφριά αύξηση σε σχέση με τα νούμερα που κατεγράφησαν τον αντίστοιχο μήνα του 2019, όπου κατεγράφησαν 37.695.236 (μια αύξηση περίπου 0.7%). Τον Ιανουάριο του 2020 επίσης ξεκίνησε η πανδημία της ασθένειας του κορονοϊού 2019, περισσότερο γνωστή ως COVID-19 (η οποία εμφανίστηκε στα τέλη του 2019 στο Ουχάν της επαρχίας Χουμπέι στην Κίνα). Τον ίδιο μήνα, ο αριθμός των ενεργών χρηστών είχε καταγράψει ιστορικό ρεκόρ, με 1.373 ενεργούς χρήστες την 31η Ιανουαρίου 2020, μια αύξηση από τους 1.002 την 1η Ιανουαρίου. Ο αριθμός των μοναδικών συσκευών που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια ανήλθε σε 6.699.703 τον Ιανουάριο. Ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 171.792 λήμματα την 1η Ιανουαρίου.
Κατά τον Φεβρουάριο, η Ελληνική Βικιπαίδεια κατέγραψε 34.676.765 προβολές, αποτελώντας μια ικανοποιητική αύξηση (περίπου 6%) σε σχέση με τις 32.251.913 του αντίστοιχου μήνα του προηγούμενου έτους. Σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός ότι το 2020 είναι ένα δίσεκτο έτος. Γύρω στις 5-7 Φεβρουαρίου 2020 η Ελληνική Βικιπαίδεια είχε 1.402 ενεργούς χρήστες, ο υψηλότερος αριθμός ενεργών χρηστών στο εγχείρημα ως τώρα. Την 1η Φεβρουαρίου οι ενεργοί χρήστες έφτασαν τους 1.389, ωστόσο την 29η Φεβρουαρίου είχαν μειωθεί στους 1.097. Ο αριθμός των μοναδικών συσκευών που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια ανήλθε σε 6.324.964 τον Φεβρουάριο. Ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 172.975 λήμματα την 1η Φεβρουαρίου.
Κατά τον Μάρτιο, η Ελληνική Βικιπαίδεια κατέγραψε 41.247.982 προβολές. Για αυτή την απροσδόκητα υψηλή άνοδο όχι μόνο εδώ, αλλά και διεθνώς, οφείλεται η έξαρση του πρώτου κύματος της πανδημίας του κορονοϊού, για την οποία έγινε λόγος παραπάνω, η οποία οδήγησε στο κλείσιμο των περισσότερων δραστηριοτήτων (π.χ. σχολείων, των περισσότερων καταστημάτων και άλλων υπηρεσιών, κ.ά.) και στην επιβολή απαγορευτικών (κοινώς γνωστών ως καραντίνα ή λοκντάουν) σε πάρα πολλές χώρες, οδηγώντας σε πολύ περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τους ανθρώπους. Γενικά, το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου παρατηρείται αριθμός θεάσεων που δεν ξεπερνά τις 1.4 εκατομμύρια. Στο δεύτερο δεκαπενθήμερο, κυρίως από την 21η Μαρτίου, αρχίζει σημαντική άνοδος των θεάσεων, η οποία παραμένει πάνω από 1.5 εκατομμύριο θεάσεις τις περισσότερες ημέρες. Στις 25 Μαρτίου 2020 η Ελληνική Βικιπαίδεια κατέγραψε ένα σημαντικό ορόσημο, αυτό των 2 εκατομμύρια θεάσεων σε μια ημέρα. Εκείνη την ημέρα κατεγράφησαν 2.048.681 προβολές, λόγω της Επανάστασης της 28ης Μαρτίου και της κατά πολύ αυξημένης θεαματικότητας όλων των λημμάτων (μάχες, πρόσωπα, κ.ο.κ.) που σχετίζονται με αυτήν. Ο αριθμός των μοναδικών συσκευών που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια ανήλθε σε 6.948.132 τον Μάρτιο. Ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 174.096 λήμματα την 1η Μαρτίου, ενώ αυτός των ενεργών χρηστών ανήλθε στους 1.097 την 1η Μαρτίου και στους 1.089 την 31η Μαρτίου. Παράλληλα έτρεξαν οι διαγωνισμοί WikiGap, ο πρώτος του είδους του, αλλά και το Άνοιξη ΚΑΕ για πέμπτη χρονιά.
Κατά τον Απρίλιο η αύξηση του Μαρτίου συνέχισε, με 49.759.941 προβολές να καταγράφονται αυτόν τον μήνα. Είναι ο μεγαλύτερος αριθμός θεάσεων ως τώρα. Στα πρώτα δύο δεκαήμερα κατεγράφησαν, συγκριτικά με το τρίτο, ένας μεγαλύτερος μέσος όρος καθημερινών θεάσεων, οι οποίες ήταν σχεδόν κάθε μέρα άνω των 1.6 εκατομμυρίων. Μια κάμψη αρχίζει να εμφανίζεται από τις 23 Απριλίου, η οποία, μετά από κάποιες μέρες με θεάσεις άνω των 1.4 εκατομμυρίων, αρχίζει να εντείνεται από τις 4 Μαΐου (άρση πρώτου απαγορευτικού στην Ελλάδα) και να συνεχίζει για εβδομάδες, ώσπου στις 31 Ιουλίου κατεγράφησαν 850.734 προβολές (ο χαμηλότερος αριθμός του έτους). Ενδεικτικό της μείωσης της κινητικότητας τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, ο αριθμός των μοναδικών συσκευών που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια ανήλθε σε 7.330.679 τον Απρίλιο, ρεκόρ το οποίο καταρρίφθηκε τον Νοέμβριο. Ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 175.796 λήμματα την 1η Απριλίου, ενώ αυτός των ενεργών χρηστών ανήλθε στους 1.090 την 1η Απριλίου και στους 1.252 την 30ή Απριλίου. Τον Μάρτιο και Απρίλιο, λόγω της καραντίνας, υπήρξε μια μεγάλη άνοδος και στον αριθμό των νέων λημμάτων για τους λόγους που εξηγώ παραπάνω, φτάνοντας ακόμη και τα 120 λήμματα στις 19 Μαρτίου.
Όπως είναι αναμενόμενο, τον Μάιο οι προβολές μειώθηκαν, οι οποίες έφτασαν τις 38.507.583, με διαφορά πάντως, οι υψηλότερες για τον μήνα Μάιο που έχουν καταγραφεί στην Βικιπαίδεια. Τον Μάιο οι προβολές της Βικιπαίδειας από την Ελλάδα ήταν περίπου 33 εκατομμύρια, ενώ για σύγκριση οι θεάσεις της αγγλικής έκδοσης ήταν περίπου 32 εκατομμύρια. Αποτέλεσμα των αυξημένων αριθμών λημμάτων στη Βικιπαίδεια, η Ελληνική Βικιπαίδεια παραμένει πρώτη στις θεάσεις στην Ελλάδα (αλλά όχι στην Κύπρο, όπου πρώτη είναι η αγγλική) για αρκετούς μήνες του έτους, κυρίως το φθινόπωρο, τον χειμώνα και την άνοιξη (αν και ο αριθμός αυτός των μηνών αυξάνεται). Οι μοναδικές συσκευές ανήλθαν στις 6.604.370 τον Μάιο, ακολουθώντας την τάση των θεάσεων. Ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 177.635 λήμματα την 1η Μαΐου, ενώ αυτός των ενεργών χρηστών ανήλθε στους 1.270 την 1η Μαΐου και στους 1.247 την 31η Μαΐου.
Παρομοίως, τον Ιούνιο οι θεάσεις μειώθηκαν σημαντικά, οι οποίες έφτασαν τις 30.660.965. Για πρώτη φορά πάντως ο αριθμός των θεάσεων τον Ιούνιο ξεπέρασε τα 30 εκατομμύρια, αν και ο αριθμός των νέων λημμάτων ήταν ο χαμηλότερος εδώ και πάνω από 3 χρόνια, ήτοι 720 περίπου λήμματα, διότι η Ελληνική Βικιπαίδεια δεν είχε ποτέ κάτω από 1.000 νέα λήμματα ανά μήνα από τον Δεκέμβριο του 2016 και έπειτα. Η σχετική τάση στη μείωση των νέων ξεκίνησε από τον προηγούμενο μήνα. Τον Ιούνιο οι μοναδικές συσκευές που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια ανήλθαν στις 5.946.692, με ρυθμό μείωσης παρόμοιο του Μαΐου. Ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 178.770 λήμματα την 1η Ιουνίου, ενώ αυτός των ενεργών χρηστών ανήλθε στους 1.207 την 1η Ιουνίου και στους 1.066 την 30ή Ιουνίου.
Τον Ιούλιο οι θεάσεις συνέχισαν την πτωτική τους πορεία, αν και με πολύ ηπιότερη μείωση, καταγράφοντας 29.683.695 θεάσεις αυτό το μήνα. Στις 24 Ιουλίου 2020 η Ελληνική Βικιπαίδεια έφτασε τα 180.000 λήμματα. Τον Ιούλιο ο αριθμός των μοναδικών συσκευών που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια ανήλθαν στις 5.757.897. Ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 179.425 λήμματα την 1η Ιουλίου, ενώ αυτός των ενεργών χρηστών ανήλθε στους 1.070 την 1η Ιουλίου και στους 951 την 31η Ιουλίου.
Τον Αύγουστο οι θεάσεις άρχισαν να έχουν ανοδική πορεία, φτάνοντας τις 31.194.456. Οι αριθμός των νέων λημμάτων αυξήθηκε, φθάνοντας τα 1.070 λήμματα περίπου. Τον Αύγουστο αριθμός των μοναδικών συσκευών που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια ανήλθαν στις 5.807.267. Ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 180.181 λήμματα την 1η Αυγούστου, ενώ αυτός των ενεργών χρηστών ανήλθε στους 950 την 1η Αυγούστου και στους 947 την 31η Αυγούστου.
Τον Σεπτέμβριο οι θεάσεις κατέγραψαν μια ελαφριά ανοδική πορεία σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, φτάνοντας τις 31.382.976. Τον Σεπτέμβριο ο αριθμός των μοναδικών συσκευών που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια επιστρέφει σε σημαντική ανοδική τάση φτάνοντας τις 6.123.043. Ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 181.171 λήμματα την 1η Σεπτεμβρίου, ενώ αυτός των ενεργών χρηστών ανήλθε στους 940 την 1η Σεπτεμβρίου και στους 968 την 30ή Σεπτεμβρίου.
Τον Οκτώβριο οι θεάσεις της Ελληνικής Βικιπαίδειας έφτασαν τις 36.931.891, αποτελώντας μια σημαντική άνοδο σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Η τάση σημαντικής ανόδου των θεάσεων σε σχέση με αυτές του Σεπτεμβρίου είναι ετήσια. Στις 28 Οκτωβρίου 2020, λόγω της ημέρας, ο αριθμός των θεάσεων εκείνη την ημέρα ήταν 1.636.827, ο υψηλότερος εδώ και σχεδόν 6 μήνες. Ο αριθμός των ενεργών χρηστών ανήλθε στους 957 την 1η Οκτωβρίου και 947 την 31η Οκτωβρίου. Τον Οκτώβριο ο αριθμός των μοναδικών συσκευών που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια ανήλθαν στις 7.154.472. Την 1η Οκτωβρίου ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 182.290. Ρόλο στην συνέχιση της ανοδικής τάσης των λημμάτων έπαιξε και ο διαγωνισμός για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πρώτος του είδους του στην Βικιπαίδεια.
Τον Νοέμβριο οι θεάσεις ξεπέρασαν και πάλι τα 40 εκατομμύρια, φτάνοντας τις 41.599.875. Η άνοδος αυτή οφείλεται κυρίως στην επιβολή του δεύτερου απαγορευτικού από τις 7 Νοεμβρίου 2020, που οδήγησε στην παύση λειτουργίας της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλων δραστηριοτήτων. Αφού επεβλήθη το δεύτερο απαγορευτικό ο αριθμός των θεάσεων αυξήθηκε σημαντικά φτάνοντας τις 1.673.329 θεάσεις στις 29 Νοεμβρίου 2020, ενώ ο αριθμός των θεάσεων ήταν σταθερά άνω των 1.2 εκατομμυρίων την ημέρα. Τον Νοέμβριο έλαβε χώρα ο Μήνας Ασίας, κατά τον οποίο δημιουργήθηκαν 562 νέα λήμματα και είναι ο πιο επιτυχημένος διαγωνισμός λημματογράφησης στην Βικιπαίδεια από άποψη νέων λημμάτων. Ο αριθμός των ενεργών χρηστών ανήλθε στους 941 την 1η Νοεμβρίου και 1.031 την 30η Νοεμβρίου. Τον Νοέμβριο ο αριθμός των μοναδικών συσκευών που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια ανήλθαν στις 7.367.220 σπάζοντας το ρεκόρ του Απριλίου. Την 1η Νοεμβρίου ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 183.148. Τον Νοέμβριο η τάση στα νέα λήμματα ήταν πολύ ανοδική λόγω του Μήνα Ασίας και της νέας καραντίνας, ενώ όπως φαίνεται παρακάτω η τάση διατηρήθηκε και τον Δεκέμβριο.
Τον Δεκέμβριο οι θεάσεις συνέχισαν να αυξάνονται φτάνοντας τις 45.314.422. Ο αριθμός των θεάσεων παρέμεινε σε επίπεδα άνω των 1.400.000 μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου, λόγω της εφαρμογής του απαγορευτικού, για το οποίο έγινε αναφορά παραπάνω. Έπειτα ο αριθμός των θεάσεων μειώθηκε (αν και επανήλθε σε επίπεδα άνω των 1.6 εκατομμυρίων στις 26 και 27 Δεκεμβρίου) λόγω της περιόδου των Χριστουγέννων. Ο αριθμός των ενεργών χρηστών ανήλθε στους 1.019 την 1η Δεκεμβρίου και 1.166 την 31η Δεκεμβρίου. Τέλος, λόγω της αυξημένης επισκεψιμότητας του χειμώνα αλλά και λόγω του δεύτερου απαγορευτικού για το οποίο έγινε λόγος παραπάνω, οι μοναδικές συσκευές που επισκέφθηκαν την Βικιπαίδεια πλησίασαν τα 8 εκατομμύρια, φτάνοντας τις 7.888.584. Αναφορικά με τις μοναδικές συσκευές, η αυξημένη επισκεψιμότητα και αριθμός λημμάτων είναι οι βασικοί οδηγοί της γρήγορης ανόδου του αριθμού των μοναδικών συσκευών που επισκέπτεται την Βικιπαίδεια. Την 1η Δεκεμβρίου ο αριθμός των λημμάτων ανήλθε στα 184.636 και στο τέλος της 31ης Δεκεμβρίου σε 185.904 (μεσάνυχτα ώρας Γκρίνουιτς).
Το 2019 κατεγράφησαν 382 εκατομμύρια θεάσεις στην Ελληνική Βικιπαίδεια και το 2020 449 εκατομμύρια. Η αύξηση οφείλεται στους εξής λόγους: Στην αύξηση των επισκέψεων που προήλθε από τα απαγορευτικά που επιβλήθησαν για την αποτροπή της διασποράς του κορονοϊού, στα περίπου 14.400 λήμματα που δημιουργήθηκαν αλλά και λόγω της φυσικής, συνεχούς αύξησης των θεάσεων των λημμάτων. Τέλος, οι επεξεργασίες την 1η Ιανουαρίου 2020 ήταν 7.936.010 και στις 2:30 π.μ. της 1ης Ιανουαρίου 2021 ήταν 8.583.616. Οι σελίδες σε όλους τους ονοματοχώρους την 1η Ιανουαρίου 2020 ήταν 514.684, αριθμός που αυξήθηκε στις 562.861 την ίδια μέρα του επόμενου έτους (την ίδια ώρα που αναφέρονται και οι επεξεργασίες). Τέλος, ο αριθμός των χρηστών την 1η Ιανουαρίου 2020 ήταν 290.995 και την 1η Ιανουαρίου 2021 (2:30 π.μ.) 319.071. Όπως είναι εμφανές, μεγάλο τμήμα των χρηστών παραμένουν ανενεργοί ή προέρχονται από άλλη Βικιπαίδεια.
Όσον αφορά το μέσο πρόσβασης, όλους τους μήνες η πλειοψηφία των θεάσεων προήλθε από κινητές συσκευές, φτάνοντας τις 32.953.993. Ο αριθμός των θεάσεων από κινητές συσκευές έχει τροφοδοτήσει μεγάλο μέρος της ανόδου των θεάσεων της Βικιπαίδειας όλα αυτά τα χρόνια. Αντιθέτως, στις θεάσεις από υπολογιστές, υπάρχει μια παρατηρήσιμη κάμψη του αριθμού τους, ενώ τις περιόδους απαγορευτικού του 2020 ξεπέρασαν τις 16 εκατομμύρια, τον Απρίλιο και τον Δεκέμβριο. Οι θεάσεις από την εφαρμογή κινητού είναι σχετικά σταθερές με αυξομειώσεις, εκτός από μια πτώση στις 27.999 θεάσεις τον Ιούνιο του 2020.
Τα περισσότερα στοιχεία προέρχονται από το Wikistats. Για οικονομία χώρου δίνονται σύνδεσμοι μόνο όπου θεωρείται απαραίτητο. Αυτό γίνεται γιατί, π.χ. τα στοιχεία που δίνονται στους συνδέσμους για τις μοναδικές συσκευές αναφέρονται για όλη την διετία 2019 – 2020. Όλα τα στοιχεία για τα λήμματα και τους ενεργούς χρήστες προέρχονται από το Κατάλογο Βικιπαιδειών στο Meta, που μπορείτε να τα δείτε εδώ. Οι ημερομηνίες αναφοράς για τα λήμματα είναι η πρώτη μέρα του εκάστοτε μήνα, και τους ενεργούς χρήστες η πρώτη και η τελευταία μέρα του εκάστοτε μήνα. Ώρα αναφοράς είναι η ώρα Γκρίνουιτς ή Συγχρονισμένη Παγκόσμια Ώρα.
*Μέλος της Ομάδας Χρηστών Κοινότητας Wikimedia στην Ελλάδα
Πηγή άρθρου: https://blog.wikimedia.gr/2021/01